Schijnzelfstandigheid
Wat is schijnzelfstandigheid & wat zijn de gevolgen hiervan?
Wat is schijnzelfstandigheid?
Een schijnzelfstandige is iemand die het statuut van zelfstandige aanneemt maar omwille van contractuele bepalingen en feitelijke omstandigheden eigenlijk een werknemer is.
In deze gevallen zal de keuze van het statuut van zelfstandige te wijten zijn aan fiscale motieven, flexibiliteit voor de werkgever, het beperken van loonkosten, enz.
Eén van de belangrijke kenmerken van een zelfstandige is dat je, zoals de naam het zegt, op zelfstandige basis presteert en niet onder gezag van je opdrachtgever werkt.
Criteria
Algemene criteria
De sociale inspectie zal op basis van een aantal criteria nagaan of je al dan niet een zelfstandige bent.
Eén van de belangrijkste punten is het verrichten van het werk in ondergeschikt verband of waarbij de opdrachtgever (in werkelijkheid de werkgever) gezag uitoefent. Een aantal criteria zijn:
De wil van de partijen.
De vrijheid om het werk zelf te organiseren.
De vrijheid om je werktijden te bepalen en te organiseren.
De uitoefening van gezag of controle.
Risicosectoren & specifieke criteria
Bepaalde sectoren zijn gevoeliger voor (sociale) fraude:
Bouw
Schoonmaak
Bewaking & toezicht
Personen- en goederenvervoer
Voor deze sectoren worden een aantal specifieke criteria toegepast om de aard van de samenwerking na te gaan:
Gebrek aan financieel en economisch risico bij de verrichter
Gevolgen & sancties
Zich op papier voordoen als zelfstandige wordt beschouwd als sociale fraude. De samenwerking zal geherkwalificeerd worden met de daarbij horende verhogingen en sancties.
Herkwalificatie samenwerking
De overheid kan beslissen dat de samenwerking eigenlijk een arbeidsovereenkomst is. De gevolgen voor de opdrachtgever zijn:
betaling van achterstallige RSZ-bijdragen
regularisatie van loon, vakantiegeld en andere voordelen
impact op arbeidsrechtelijke verplichtingen (opzeg, feestdagen, …)
Boetes & administratieve sancties
Voor werkgevers/opdrachtgevers kunnen de sancties oplopen:
administratieve geldboetes
strafrechtelijke sancties bij fraude
intresten op achterstallige bedragen
Terugbetaling van sociale rechten
De zelfstandige kan in de problemen komen met:
sociale bijdragen
sociale uitkeringen (ziekte, moederschapsverlof, pensioen…)
fiscale gevolgen bij onterecht statuutgebruik
Reputatieschade
Bij controles of gerechtelijke procedures kan je onderneming reputatierisico lopen.
Hoe schijnzelfstandigheid vermijden?
Laatst bijgewerkt